سیستمهای دزدگیر مدرن از سنسورهای متنوعی تشکیل شدهاند که هر کدام برای تشخیص تهدیدهای خاص طراحی شدهاند. سنسورهای حرکتی مانند PIR (حساس به تشعشعات مادون قرمز بدن انسان) و مایکروویو (تشخیص حرکت از طریق امواج الکترومغناطیسی) برای نظارت بر محیط استفاده میشوند. سنسورهای تماسی (مگنتی) باز شدن درب و پنجره را تشخیص میدهند، در حالی که سنسورهای شکست شیشه (آکوستیک/لرزشی) به صدا یا ضربه ناشی از شکستن شیشه واکنش نشان میدهند. سنسورهای ترکیبی (مانند PIR+مایکروویو) با کاهش هشدارهای کاذب، امنیت را افزایش میدهند. همچنین سنسورهای محیطی مانند دود و حرارت، خطرات آتش سوزی را شناسایی میکنند.
انتخاب سنسور مناسب به محیط و نیاز کاربر بستگی دارد. سنسورهای بیسیم انعطاف پذیری نصب بالاتری دارند، در حالی که مدلهای باسیم اتصال پایدارتری ارائه میدهند. فناوری های پیشرفته مانند پردازش تصویر هوشمند و اینترنت اشیاء (IoT) نیز تحولی در سیستمهای امنیتی ایجاد کردهاند. برای عملکرد بهینه، نصب صحیح، کالیبراسیون دوره ای و رعایت استانداردها (مانند EN 50131) ضروری است. با توجه به پیشرفتهای فناوری، سنسورهای آینده احتمالاً از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تشخیص دقیق تر استفاده خواهند کرد.
سیستمهای دزدگیر مدرن از مجموعهای از سنسورهای هوشمند تشکیل شده اند که با همکاری یکدیگر محیط را تحت نظارت دقیق قرار میدهند. این سنسورها بر اساس فناوری های مختلفی طراحی شده اند و هر کدام برای تشخیص نوع خاصی از تهدید بهینه سازی شده اند. در این مطلب به بررسی عمیق و جامع هر یک از این سنسورها می پردازیم.

سنسورهای امنیتی را میتوان از چند جنبه مختلف دسته بندی کرد:
مکانیزم کار:
این سنسورها تشعشعات مادون قرمز ساطع شده از بدن انسان (در محدوده 8-14 میکرومتر) را تشخیص میدهند. هر جسمی با دمای بالاتر از صفر مطلق از خود اشعه مادون قرمز ساطع میکند.
اجزای اصلی:
لنز فرنل (برای تمرکز اشعه)
سنسور پیروالکتریک
مدار پردازش سیگنال
ویژگیهای فنی:
زاویه تشخیص: معمولاً 90 تا 180 درجه
برد مؤثر: 8 تا 12 متر
سرعت پاسخگویی: 0.5 تا 2 ثانیه
کاربردهای ویژه:
راهروهای طولانی
ورودیهای اصلی
فضاهای باز داخلی
نکات نصب:
دور از منابع حرارتی مانند رادیاتور
ارتفاع نصب بهینه: 2.1 تا 2.4 متر
پرهیز از نصب در معرض نور مستقیم خورشید
این سنسورها بر اساس اثر داپلر کار میکنند. امواج الکترومغناطیسی با فرکانس معمولاً 5.8 یا 10.525 گیگاهرتز ارسال کرده و تغییرات در فرکانس بازگشتی را تحلیل میکنند.
مزایا:
توانایی تشخیص از طریق دیوارهای نازک
حساسیت بالا به حرکتهای کوچک
عملکرد خوب در تاریکی مطلق
معایب:
مصرف انرژی بالاتر
احتمال تشخیص حرکت در مناطق مجاور
پارامترهای کلیدی:
توان خروجی: معمولاً 1 تا 10 میلیوات
پهنای بیم: 60 تا 90 درجه
حساسیت قابل تنظیم
۵-۱. ترکیب PIR و مایکروویو
این سنسورها تنها زمانی آلارم میدهند که هر دو تکنولوژی همزمان حرکت را تشخیص دهند، که باعث کاهش چشمگیر آلارمهای کاذب میشود.
منطق تصمیمگیری:
AND Logic: نیاز به تأیید هر دو سنسور
بعضی مدلها از الگوریتمهای پیشرفتهتر استفاده میکنند
کاربردهای ایدهآل:
محیطهای با فعالیت حیوانات خانگی
مکانهای با تغییرات دمایی شدید
فضاهای نزدیک به پنجره های بزرگ
۶-۱. اصول فیزیکی
این سنسورها امواج صوتی با فرکانس بالا (معمولاً 25-45 کیلوهرتز) منتشر کرده و تغییرات در الگوی بازگشتی را تحلیل میکنند.
مزیتهای منحصربهفرد:
توانایی تشخیص حرکتهای بسیار جزئی
عملکرد مستقل از نور و دمای محیط
مناسب برای فضاهای بسته
چالشها:
تأثیرپذیری از جریان هوا
محدوده تشخیص کوتاهتر
قیمت بالاتر نسبت به PIR
انواع ساختار:
Reed Switch استاندارد:
فاصله عمل: 10-25 میلیمتر
جریان مجاز: 100mA تا 1A
طول عمر مکانیکی: 1-5 میلیون بار
مدلهای ضد دستکاری:
دارای سنسور اضافی برای تشخیص دستکاری
پوشش ضدضربه
نصب حرفهای:
فاصله بین دو جزء: حداکثر 70% مقدار مشخص شده
تراز دقیق اجزاء
استفاده از شابلون برای نصب دقیق
مشخصات فنی:
فرکانس هدف: معمولاً 3-5 کیلوهرتز
الگوریتمهای تشخیص:
تشخیص فرکانس مشخصه
آنالیز محتوای هارمونیک
تشخیص الگوی انرژی
کالیبراسیون:
تنظیم حساسیت بر اساس محیط
تست عملکرد با دستگاههای مخصوص
تکنولوژیهای به کاررفته:
پیزوالکتریک
MEMS
شتاب سنجهای سه محوره
پارامترهای مهم:
آستانه شتاب
مدت زمان لرزش
الگوی ضربه
تکنولوژیهای اصلی:
یونیزاسیون:
مناسب برای دودهای نامرئی
حساس به ذرات کوچک
اپتیکال:
تشخیص دودهای مرئی
مقاومت بهتر در برابر گردوغبار
انواع:
ثابت دمایی (Fixed Temperature)
نرخ افزایشی (Rate-of-Rise)
ترکیبی
پردازش تصویر روی برد
تشخیص حرکت هوشمند
آنالیز الگوی رفتاری
ترکیب 3 یا بیشتر تکنولوژی
الگوریتمهای یادگیری ماشین
سازگاری پویا با محیط
ماتریس پوشش سنسورها
نقاط کور احتمالی
همپوشانی مناطق تحت پوشش
تنظیمات محیطی
تستهای عملکردی
مستندسازی تنظیمات
بازرسیهای دورهای
تست عملکرد
بروزرسانی فریمور
آلارم های کاذب
عدم تشخیص حرکت
مشکلات ارتباطی
EN 50131
UL 985
ISO 9001
به حرکت بدن انسان (تشعشعات مادون قرمز) حساس است.
معمولاً برای تشخیص حرکت در محدوده مشخصی استفاده میشود.
ممکن است به حیوانات خانگی نیز واکنش نشان دهد (مدلهای پیشرفته قابلیت تفکیک دارند).
به حرکت اجسام از طریق امواج مایکروویو حساس است.
میتواند از دیوارها عبور کند و گاهی باعث هشدارهای کاذب شود.
ترکیب PIR و مایکروویو برای کاهش هشدارهای کاذب.
فقط زمانی آلارم میدهد که هر دو سنسور حرکت را تشخیص دهند.
به فرکانس صدای شکسته شدن شیشه حساس است.
اگر شیشهای بشکند، امواج صوتی خاصی را تشخیص میدهد.
به باز شدن درب یا پنجره (جدا شدن آهنربا از سنسور) حساس است.
معمولاً روی درها و پنجرهها نصب میشود.
به ضربه یا لرزش (مثل تلاش برای شکستن دیوار یا پنجره) واکنش نشان میدهد.
برخی سیستمهای دزدگیر پیشرفته به دود یا افزایش ناگهانی دما نیز حساس هستند.
اگر قصد خرید یا تنظیم سیستم دزدگیر دارید، باید به محیط و نیاز خود توجه کنید تا از هشدارهای ناخواسته جلوگیری شود.
این مقاله جامع با ارائه جزئیات فنی دقیق و ملاحظات عملی، راهنمای کاملی برای انتخاب، نصب و بهره برداری از سنسورهای امنیتی ارائه میدهد.