شلنگ تراز یکی از ابزارهای ساده اما بسیار کاربردی در امور ساختمانی، معماری و نصب تجهیزات است که برای تعیین تراز افقی بین دو نقطه مورد استفاده قرار میگیرد. این شلنگ معمولاً از جنس پلاستیک شفاف یا نیمهشفاف ساخته میشود و با پر کردن آن از آب، امکان تشخیص دقیق سطح همتراز در دو انتهای شلنگ فراهم میشود. اصل کارکرد شلنگ تراز بر پایه خاصیت همسطح بودن مایعات در ظروف مرتبط است؛ به این صورت که سطح آب در دو سر شلنگ همیشه در یک ارتفاع قرار میگیرد، حتی اگر شلنگ به شکلهای مختلف خم شده باشد.
از شلنگ تراز برای نصب دقیق کاشی، سرامیک، سقف کاذب، لولهکشی، پنجره و چارچوبها استفاده میشود، بهویژه در شرایطی که تراز لیزری یا ابزارهای دیجیتال در دسترس نباشند. این ابزار به دلیل دقت بالا، قیمت پایین، و سهولت استفاده در میان استادکاران و نصابها بسیار محبوب است. برای استفاده صحیح، شلنگ باید کاملاً پر از آب شده و هیچ حباب هوایی در آن وجود نداشته باشد، زیرا وجود هوا باعث خطا در اندازهگیری میشود.
شلنگ تراز در طولهای مختلف تولید میشود، معمولاً از ۵ متر تا بیش از ۱۰۰ متر، و کاربر بسته به نوع پروژه میتواند طول مناسب را انتخاب کند. جنس این شلنگها باید نرم، شفاف و مقاوم در برابر ترکخوردگی یا فشار باشد. بهتر است در شرایط سرد یا خیلی گرم از آن محافظت شود تا آب داخل آن یخ نزند یا بخار نشود، زیرا هرگونه تغییر در حجم مایع میتواند دقت اندازهگیری را تحت تأثیر قرار دهد.
نگهداری صحیح شلنگ تراز باعث افزایش عمر مفید آن میشود. پس از استفاده، باید آب آن تخلیه شود تا از رشد جلبک یا بوی نامطبوع جلوگیری شود. همچنین توصیه میشود که شلنگ به صورت حلقهای و بدون پیچخوردگی نگهداری شود. استفاده از آب تصفیهشده یا اضافه کردن مقدار کمی رنگ خوراکی به آب میتواند خوانایی سطح آب را بیشتر کرده و دقت کار را افزایش دهد، بهخصوص در محیطهایی با نور کم یا رنگ پسزمینه روشن .
یکی از کاربردهای جدید شلنگ تراز استفاده از آن در کابل کشی فیبر نوری در ساختمان ها هست که در کنار مقاومت بالا و انعطاف پذیری محافظ بسیار مناسبی برای کابل های اینترنت فیبر نوری محسوب میشود . کاربر دیگر شلنگ تراز به عنوان شلنگ درین یا تخلیه کولر گازی استفاده میشود. از مرسوم ترین کاربردهای دیگر شلنگ تراز برای استفاده در آب نما نیز میتوان اشاره کرد.
در زمان خرید شیلنگ تراز، اولین نکتهای که باید مدنظر قرار گیرد، شفافیت و انعطافپذیری شلنگ است. شلنگ باید از جنس پلاستیک شفاف و مقاوم ساخته شده باشد تا بتوان سطح آب را بهراحتی در دو سر آن مشاهده کرد. همچنین انعطافپذیری مناسب باعث میشود شلنگ در طول کار بهراحتی خم شود و گره نخورد. وجود حباب در داخل شلنگ باعث ایجاد خطا در ترازگیری میشود، بنابراین انتخاب شلنگ با دیواره داخلی صاف و بدون درز برای جلوگیری از به دام افتادن هوا اهمیت دارد.
عامل دیگری که هنگام خرید باید به آن توجه کرد، طول شیلنگ تراز است. بسته به نوع پروژه، طول مناسب انتخاب میشود؛ برای پروژههای بزرگتر معمولاً از شلنگهای ۱۵ تا ۱۰۰ متری استفاده میشود، در حالی که برای کارهای جزئیتر، شلنگهای ۵ یا۲۰ متری کافی هستند. همچنین برند، کیفیت ساخت و قیمت از دیگر فاکتورهایی هستند که هنگام خرید باید بررسی شوند. بهتر است از فروشگاههای معتبر و ابزارفروشیهای تخصصی خرید کنید تا از کیفیت محصول و اصالت آن اطمینان حاصل شود.
قیمت شلنگ تراز بسته به سایز (قطر داخلی)، طول و کیفیت مواد اولیه متفاوت است:
عوامل متعددی در تعیین قیمت شلنگ تراز نقش دارند که شناخت آنها میتواند به انتخاب آگاهانهتر کمک کند. مهمترین عامل، جنس و کیفیت مواد اولیه است. شلنگهای تراز با کیفیت بالا معمولاً از PVC شفاف و مقاوم ساخته میشوند که در برابر ترکخوردگی، خمشدگی و تغییر رنگ مقاومتر هستند. هرچه شفافیت و انعطافپذیری شلنگ بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود، زیرا عملکرد دقیقتری را در پروژههای ساختمانی یا نصبی فراهم میکند.
از دیگر عوامل مؤثر در قیمت میتوان به طول شلنگ، قطر داخلی (نمره شیلنگ) و برند تولیدکننده اشاره کرد. بهطور کلی، هرچه طول شلنگ بیشتر باشد یا از قطر بالاتری برخوردار باشد (مثلاً نمره ۱۰ یا ۱۲ میلیمتر)، قیمت آن بهصورت متری افزایش پیدا میکند. همچنین شلنگهای بستهبندیشده در حلقههای سنگینتر (مثلاً حلقه ۱۰ کیلویی) معمولاً مقرونبهصرفهتر از خرید متری هستند. برندهای معتبر و دارای سابقه نیز معمولاً قیمت بالاتری دارند، اما در مقابل، دوام، انعطاف و دقت بالاتری نیز ارائه میدهند.
شلنگ تراز در انواع مختلفی تولید میشود که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. یکی از رایجترین انواع، شلنگ تراز پلاستیکی شفاف است که معمولاً از جنس PVC ساخته شده و برای استفاده در ترازگیریهای معمولی در ساختمانسازی و نصب کاربرد دارد. این نوع شلنگ به دلیل شفافیت بالا امکان مشاهده سطح آب را بهراحتی فراهم میکند و قیمت مناسبی دارد.
نوع دیگری از شلنگ تراز، شلنگ تراز رنگی است که درون آن آب با رنگ خوراکی یا ماده رنگی مخصوصی پر شده است. این رنگ باعث میشود خواندن سطح آب در شرایط نوری ضعیف یا در محیطهای پرنور آسانتر شود. این نوع شلنگ بیشتر برای پروژههای دقیقتر یا محیطهایی که نور کافی وجود ندارد کاربرد دارد.
شلنگ تراز انعطافپذیر تقویتشده نیز از دیگر انواع است که دارای لایههای تقویتی برای مقاومت بیشتر در برابر فشار، کشش و ترکخوردگی است. این شلنگها معمولاً در پروژههای بزرگتر و صنعتی استفاده میشوند که نیاز به دوام بالاتری دارند.
در نهایت، برخی از شلنگهای تراز بهصورت شلنگهای چندمتری یا حلقهای با ضخامتها و قطرهای مختلف عرضه میشوند که میتوانند بسته به نیاز پروژه به طول دلخواه بریده شوند و یا به صورت کامل استفاده گردند. انتخاب نوع مناسب شلنگ تراز به نوع کار، محیط و دقت مورد نیاز بستگی دارد.
این نوع شیلنگ تراز همانطور که از نام آن مشخص هست ۸ میلی متر قطر داخلی آن هست .
شلنگهای تراز نمره ۸ به عنوان یکی از سایزهای پرکاربرد، برای پروژههای عمومی ساختمانسازی مناسب هستند. این اندازه ضمن داشتن انعطافپذیری کافی، امکان عبور حجم مناسبی از مایعات را فراهم کرده و در کابلکشی فیبر نوری نیز گزینه خوبی برای حفاظت از کابلها است.
شلنگ های تراز با توجه به ضخامت آن ها به دسته های زیر تقسیم میشوند که بر خلاف استاندارد شلنگ های آبیاری که به اینچ هستند در شلنگ های تراز اندازه قطر آن ها به میلی متر محاسبه میشود
شلنگ تراز نمره ۶ میلی متری
شلنگ تراز نمره ۸ میلی متری
شلنگ تراز نمره ۱۰ میلی متری
شلنگ تراز نمره ۱۲ میلی متری